एजेन्सी-अमेरिकासँगको तनाव र आणविक कार्यक्रमका कारण उत्तरकोरिया केही वर्षदेखि अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिबन्धको सामना गरिरहेको छ । जसका कारण उत्तर कोरियाले अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार गर्न पाउँदैन । 

तर पनि यो मुलुकले अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार गरिरहेको छ । 

यहाँ बनाइएका नक्कली परेला र विगहरू (नक्कली कपाल) विश्वभर बिक्री भइरहेका छन्, यद्यपि उनीहरूलाई "मेड इन उत्तर कोरिया" नभइ  "मेड इन चाइना" भनेर बेच्ने गरिएको छ।

यही व्यवसायका कारण उत्तर कोरियाको निर्यात बढेको छ र जसले देशको अर्थतन्त्रलाई सहारा दिइरहेको छ । 

उत्तर कोरियामा बनाइने नक्कली परेलाको प्रशोधन र प्याकेजिङ उसको सबैभन्दा ठूलो व्यापारिक साझेदार छिमेकी चीनमा भइरहेको छ।

यो व्यवसायबाट किम जोङ उनको नेतृत्वमा रहेको उत्तर कोरियाली सरकारले आफूमाथि लगाइएको प्रतिबन्धलाई बेवास्ता गरेर देशको लागि आवश्यक विदेशी मुद्रा आर्जन गर्न सक्षम छ।

चिनियाँ कम्पनीहरूले उत्तर कोरियाबाट नक्कली चश्माको कच्चा पदार्थ आयात गर्ने, प्रशोधन गरेर चीनमा प्याकेज गर्ने, मेड इन चाइनाको ट्याग लगाएर निर्यात गर्ने गरेको विज्ञहरू बताउँछन् । पछिल्ला केही वर्षमा यसबाट दुवै देशले नाफा कमाउन थालेका छन् ।

यी उत्पादनहरू पश्चिमी देशका सौन्दर्य पसलहरूका साथै दक्षिण कोरिया र जापानका बजारहरूमा बिक्री गरिन्छ।

भ्वाइस अफ अमेरिकाले पनि सेप्टेम्बर २०२३ मा एउटा "मेड इन चाइना" ट्यागका विगहरू र नक्कली परेलाहरू अमेरिकी पसलहरूमा बिक्री भइरहेको बताएको थियो, जुन उत्तर कोरियामाथि लगाइएको प्रतिबन्धहरूको उल्लङ्घन हुन सक्छ। किनभने तिनीहरूको उत्पादन वास्तवमा उत्तर कोरियामा मात्र गरिन्छ।

चीनले अप्रिल २०२३ मा उत्तर कोरियाबाट २२७ मिलियन डलरभन्दा बढीको करिब ३० टन विग र नक्कली परेला आयात गरेको बताएको थियो।

उत्तर कोरिया र चीन बीचको सम्बन्ध र व्यापार
चीन उत्तर कोरियाको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण व्यापार साझेदार हो।

काउन्सिल अन फरेन रिलेसनसका अनुसार सन् १९५० र १९५३ को कोरियाली युद्धमा चीन र उत्तर कोरियाबीचको सम्बन्ध गहिरो भएको थियो।  चीनले आफ्नो सहयोगीलाई सहयोग गर्न सेना पठाएको थियो । पछि उत्तर र दक्षिण कोरिया छुट्टिएपछि पनि चीन उत्तर कोरियाको महत्वपूर्ण सहयोगी रह्यो ।

तर सन् २००६ मा उत्तर कोरियाले आणविक परीक्षण गरेपछि चीनसँगको सम्बन्ध तनावपूर्ण हुन थाल्यो । चीनले संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद्मा उत्तर कोरियामाथि प्रतिबन्ध लगाउने प्रस्तावमा सहमति जनायो ।

२०१७ मा चीनका तत्कालीन विदेशमन्त्री वाङ यीले कोरियाली प्रायद्वीपमा बढ्दो तनावलाई ध्यानमा राख्दै उत्तर कोरियालाई आफ्नो आणविक र मिसाइल कार्यक्रमहरू स्थगित गर्न आग्रह गरे।

तर, वाङ यीले उत्तर कोरियामाथि मात्रै प्रहार गरेको होइन , उनले दक्षिण कोरियाले अमेरिकाबाट एन्टी मिसाइल सिस्टम (थाड) जडान गरेर गल्ती गरिरहेको बताए ।

तर तथ्याङ्कका अनुसार सन् २००० देखि २०२१ सम्म चीनसँग उत्तर कोरियाको व्यापार लगातार बढिरहेको छ ।

सन् २००० मा उत्तर कोरियाको चीनसँगको वैदेशिक व्यापार २४.४ प्रतिशत मात्र रहे पनि सन् २०१८ मा बढेर ९५.८ प्रतिशत पुगेको छ । कोभिडका कारण, उत्तर कोरियाले आफ्नो सिमाना पूर्ण रूपमा सिल गर्यो जसका कारण दुई देशको व्यापारमा २०२०मा  त्यसमा केही गिरावट आएको थियो। तर अझै यो ८८ प्रतिशतसम्म थियो। तर, २०२३ मा फेरि एकपटक दुवैबीचको व्यापार तीव्र गतिमा बढ्न थाल्यो र यस वर्षको जनवरीमा सार्वजनिक भएको तथ्यांकअनुसार गत वर्ष दुई अर्ब २९५ करोड डलरको व्यापार भएको थियो ।

उत्तर कोरियाले चीनलाई के बेच्छ ?
कोरिया इकोनोमिक इन्स्टिच्युट अफ अमेरिकाका फेलो ट्रोय स्टान्ग्रुनले द डिप्लोम्याटमा प्रकाशित एक रिपोर्टमा लेखेका छन् - २०१७ भन्दा पहिले उत्तर कोरियाले चीनलाई घडी बनाउने मेसिनहरू बेचेको थिएन, तर २०१८ मा यसको निर्यातको सबैभन्दा ठूलो हिस्सा घडी बनाउने मेसिनहरू थिए।

यसबाहेक, यसको निर्यातमा मोलिब्डेनम, फेरोसिलिकन, कपडा र नक्कली विगहरू र नक्कली परेलाहरू समावेश थिए। तर २०१९ देखि घडी मेसिनको निर्यात घट्न थाले पनि अन्य निर्यात भने जारी छ ।

२०२१ मा चीन विश्वको सौन्दर्य उत्पादनहरूको सबैभन्दा ठूलो आयातकर्ता ($ १३.२ अर्ब ) थियो, जबकि यसको निर्यातको हिसाबले, यो विश्वको ७ औं सबैभन्दा ठूलो निर्यातकर्ता ($ 2.८७ बिलियन) थियो।

ओइसीद्वारा नोभेम्बर २०२३का लागि जारी गरिएको तथ्याङ्क अनुसार उत्तर कोरियाबाट चीनमा निर्यात हुने वस्तुहरु मध्ये सौन्दर्य उत्पादनहरुमा (एक वर्ष अघिको तथ्यांकको तुलनामा) ४०४ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । चीनको निर्यातको ग्राफ हेर्दा नोभेम्बर २०२३ को तथ्यांकअनुसार अमेरिका, जापान, नेदरल्याण्ड, दक्षिण कोरिया र फ्रान्समा सबैभन्दा बढी सौन्दर्य उत्पादन निर्यात गरेको छ।

उत्तर कोरियामाथि नाकाबन्दी
संयुक्त राज्य अमेरिका र संयुक्त राष्ट्र संघले किम जोङ-उनलाई उसको आणविक र ब्यालिस्टिक मिसाइल कार्यक्रमको लागि आवश्यक आर्थिक सहयोग प्राप्त गर्नबाट रोक्नको लागि धेरै प्रतिबन्धहरू लगाएको छ । यसमा आर्थिक प्रतिबन्ध, सम्पत्ति फ्रिज, र उत्तर कोरियामा तेल, तेल उत्पादन, कोइला जस्ता चीजहरूको निर्यातमा प्रतिबन्ध र धातु, कोइला, फलाम आदि जस्ता चीजहरूको आयात समावेश छ।

उत्तर कोरियाको आवश्यकता र प्रयास
२०००  को दशकमा, जब दक्षिण कोरियामा सौन्दर्य उत्पादनहरूको उत्पादन र माग दुवै बढ्दै गएको थियो, किम जोङ-उनले उत्तर कोरियामा सौन्दर्य उत्पादनहरूको उत्पादनलाई बढावा दिए र देशमा धेरै कम्पनीहरू स्थापना गरे।

२०१८ मा , पहिलो पटक, उत्तर कोरियाले चीनको राज्य मिडिया द ग्लोबल टाइम्सलाई आफ्नो कस्मेटिक उद्योग हेर्न आमन्त्रित गर्यो। उनले आफ्नो उद्योगलाई विदेशी सञ्चारमाध्यममा प्रस्तुत गरेको यो पहिलो पटक हो ।

प्योङयाङ कस्मेटिक्स फ्याक्ट्री नामको यो कम्पनीलाई विश्वमा ल्याउनुको उद्देश्य उत्तर कोरियाले आफ्नो आर्थिक विकासमा महत्वपूर्ण स्थान दिइरहेको बताउनु थियो । यही कारणले गर्दा किम जोङ उनले सन् २०१५ र २०१७ मा यो कम्पनीको भ्रमण गरी यसको आधुनिकीकरणमा जोड दिएका थिए । उनले यस कम्पनीले अन्तर्राष्ट्रिय ब्राण्डसँग प्रतिस्पर्धा गर्न सक्ने विश्वस्तरीय उत्पादन बनाउने दाबी गरे ।

द स्ट्रेट्स टाइम्सको एक रिपोर्टले सन् २०२२ को तुलनामा २०२३ मा सौन्दर्य उत्पादनको निर्यात मूल्यमा ठूलो वृद्धि भएको जनाएको छ। नाइगाटा विश्वविद्यालयका प्रोफेसर मिमुरा मित्सुहिरो भन्छन्-विदेशी मुद्राको प्रवाहलाई निरन्तरता दिन र बेरोजगारी दर घटाउन उत्तर कोरियासँग नक्कली  परेला र विगजस्ता वस्तुको निर्यात बढाउनुबाहेक अर्को विकल्प छैन। बीबीसीबाट अनुदित